Η κατηγορία Monster in the House είναι η πρώτη που αναφέρει ο Μπλέικ Σνάιντερ, στο βιβλίο Save the Cat!

Στις υπόλοιπες κατηγορίες θα αναφερθώ σποραδικά σε άλλα άρθρα, ωστόσο ας αναφέρω ότι είναι οι εξής:

Οι κατηγορίες ταινιών κατά Μπλέικ Σνάιντερ

1. Ένα Τέρας Μέσα στο Σπίτι (Monster in the House)
2. Το Χρυσόμαλλο Δέρας (Golden Fleece)
3. Το Μαγικό Λυχνάρι (Out of the Bottle)
4. O Τύπος με το Πρόβλημα (Dude with a Problem)
5. Τελετή Μύησης (Rites of Passage)
6. Φιλία και Έρωτας (Buddy Love)
7. Γιατί το Έκανε (Whydunnit)
8. Ο Θριαμβευτής Τρελός (Fool Triumphant)
9. Ιδρυματισμός (Institutionalised)
10. Ο Υπερήρωας (Superhero)

Το τέρας μέσα στο σπίτι

Στοιχεία

Σε αυτή την κατηγορία, έχουμε:

1. Ένα τέρας, δηλαδή ένα ον υπερφυσικά δυνατό, ανθρώπινο ή μη, που στόχο έχει τον αφανισμό των πρωταγωνιστών.
2. Ένα σπίτι, δηλαδή έναν χώρο κλειστό και περιοριστικό, στον οποίο οι πρωταγωνιστές μπορούν να εγκλωβιστούν. Ο Σνάιντερ λέει χαρακτηριστικά: «το να αντιμετωπίζεις ένα φονικό τέρας είναι φρικτό, αλλά ακόμη πιο τρομακτικό είναι το να είσαι κλεισμένος μαζί του σε περιορισμένο χώρο.» Συχνά, μάλιστα, το «σπίτι» πρόκειται για χώρο οικείο, καθημερινό, και ακίνδυνο.
3. Μια ύβριν (ή αμαρτία) που έχουν διαπράξει οι πρωταγωνιστές (ή κάποιοι σχετιζόμενοι με αυτούς), λόγω της οποίας κάνει την εμφάνισή του το τέρας.

Αρχέτυπο

Ο Μπλέικ Σνάιντερ ισχυρίζεται ότι αυτή η κατηγορία ιστοριών έχει τις ρίζες της σε μύθους με τέρατα, όπως αυτόν του Θησέα και του Μινώταυρου. Πράγματι:

1. Τέρας: ο Μινώταυρος, ένα ανθρωποφάγο ον με σώμα ανθρώπου και κεφάλι ταύρου.
2. Σπίτι: ο Λαβύρινθος, ένας χώρος που περιορίζει, όχι με πόρτα, αλλά με την ίδια του την αρχιτεκτονική.
3. Αμαρτία: οι Αθηναίοι σκότωσαν τον γιο του βασιλιά Μίνωα. Μετά τον πόλεμο που ακολούθησε, στον οποίο οι Αθηναίοι ηττήθηκαν, ο Μίνωας επέβαλε την ποινή του: κάθε 9 χρόνια, 7 νέοι και 7 νέες της Αθήνας θα θανατώνονταν ως τροφή στον Μινώταυρο.

Το στοιχείο της ύβρεως

Το στοιχείο της ύβρεως ή της αμαρτίας, που υπάρχει σε αυτή την κατηγορία ιστοριών, προσθέτει στον τρόμο το συναίσθημα της ενοχής. Ο Σνάιντερ ισχυρίζεται ότι το στοιχείο της ύβρεως (το αναφέρει ως sin, δηλαδή αμαρτία) είναι σημαντικότατο. Όπως λέει, «το να μας τρώει ένα τέρας είναι τρομερό, αλλά ακόμη χειρότερο είναι να μας τρώει λόγω δικού μας φταιξίματος.»

Προφανώς, λοιπόν, τα στοιχεία της ενοχής και της τιμωρίας είναι κινητήριες δυνάμεις στις ιστορίες τρόμου.

Παραδείγματα ταινιών

Τα Σαγόνια του Καρχαρία

Όταν ένας καρχαρίας σκοτώνει λουόμενους μιας παραθαλάσσιας κωμόπολης, ο τοπικός σερίφης αναλαμβάνει να σταματήσει το φονικό τέρας.

1. Σπίτι: οι παραλίες -συνήθως οικείες και ακίνδυνες.
2. Τέρας: ο λευκός καρχαρίας. Με την εμφάνισή του, οι ακίνδυνες παραλίες μετατρέπονται σε επικίνδυνες παγίδες. Αν βρίσκεσαι στο νερό, δεν μπορείς να ξεφύγεις από τον καρχαρία.
3. Αμαρτία: η απληστία – ο δήμαρχος και οι επιχειρηματίες της κωμόπολης αρνούνται αρχικά να κλείσουν τις παραλίες, για να μη χάσουν το τουριστικό Σαββατοκύριακο της 4ης Ιουλίου.

Ας σημειωθεί ένας βασικός κανόνας: σε περίπτωση που το τέρας πρόκειται για ζώο, είναι πάντα κάποιο ζώο που ξεπερνά τη βασική ζωική, ενστικτώδη, ουδέτερη συμπεριφορά, μπαίνοντας στην περιοχή του «Κακού.» Ο καρχαρίας στο Jaws δεν είναι απλός λευκός καρχαρίας. Δεν είναι ζώο, αλλά τέρας. Δεν μας αφήνει καθόλου περιθώριο συμπόνοιας. Εμφανίζεται ως μια αδηφάγος μηχανή, που μοιάζει να σκοτώνει με ευχαρίστηση. Είναι μάλιστα και πονηρός: ενώ όλοι τον περιμένουν να έρθει από τον ωκεανό, εκείνος εμφανίζεται ύπουλα στον μικρό κολπίσκο, για να απειλήσει μικρά παιδιά.

Alien

Όταν, εξερευνώντας ένα μικρό πλανήτη, φέρνουν μαζί τους έναν φονικό εξωγήινο οργανισμό, το πλήρωμα ενός φορτηγού αστρόπλοιου πρέπει να σκοτώσει το τέρας.

Χαρακτηρισμένο και ως Jaws, in space (Τα Σαγόνια του Καρχαρία, στο διάστημα), το Alien έχει τα εξής στοιχεία:

1. Σπίτι: ένα φορτηγό αστρόπλοιο, με το οποίο το πλήρωμα εκτελεί μεταφορές εμπορευμάτων.
2. Τέρας: ένας δολοφονικός εξωγήινος οργανισμός.
3. Αμαρτία: η απληστία – όχι των πρωταγωνιστών, αλλά της εταιρείας για την οποία δουλεύουν (γνωστή ως «η Εταιρεία»), η οποία θέλει να αιχμαλωτίσει τον οργανισμό ζωντανό, για μελέτες κλπ., χωρίς να υπολογίζει τις ζωές του πληρώματος.

Εφιάλτης στον Δρόμο με τις Λεύκες

Όταν ένας δαιμονικός δολοφόνος εισβάλλει στα όνειρα και σκοτώνει τους φίλους της, μια τρομαγμένη έφηβη πρέπει να βρει τρόπο να τον σταματήσει, πριν γίνει το επόμενο θύμα του.

Πρόκειται για μία από τις αγαπημένες μου ταινίες τρόμου. Τα σήκουελ έχουν πλάκα, αλλά η πρώτη ταινία βρίσκω ότι είναι εξαιρετικά τρομακτική. Επιπλέον, το pop στυλ της εύκολα μας κάνει να παραβλέπουμε κάποιους πολύ σημαντικούς και επιτυχημένους συμβολισμούς της.

Για να δούμε, πρώτα, τα στοιχεία της ως Monster in the House ιστορία:

1. Τέρας: ο δολοφόνος παιδιών Φρέντυ Κρούγκερ, πρώην άνθρωπος, νυν δαίμονας που εμφανίζεται στα όνειρα και σκοτώνει τον κοιμώμενο.
2. Σπίτι: ο κόσμος των ονείρων, μια πραγματικότητα οικεία (κάποιες φορές τρομακτική), στην οποία όμως ο κοιμώμενος εγκλωβίζεται και αντιμετωπίζει τον φονιά. Να ένα πρώτο παράδειγμα ιστορίας στην οποία το «σπίτι» δεν είναι ορισμένο χωρικά.
3. Αμαρτία: ο φόνος του Φρέντυ από τους γονείς των θυμάτων. Ή μήπως όχι;

Η αμαρτία της συγκεκριμένης ταινίας παρερμηνεύεται από πολλούς.

Στην προϊστορία της ταινίας, οι γονείς κάποιων θυμάτων του -ζωντανού ακόμη- Φρέντυ, εξοργισμένοι με την αδυναμία της δικαιοσύνης να τον τιμωρήσει, μαζεύτηκαν και τον σκότωσαν, παγιδεύοντάς τον στις φλόγες. Ύστερα από κάποια χρόνια, ο Φρέντυ άρχισε να εμφανίζεται στα όνειρα των παιδιών που επέζησαν (εφήβων πια), σκοτώνοντάς τα.

Ωστόσο, ο φόνος του από τους γονείς, αν και είναι σίγουρα η αιτία της δίψας του Φρέντυ για αίμα, δεν είναι η αμαρτία.

Θεωρώντας ότι κάνουν το καλύτερο για τα παιδιά που επέζησαν, θεωρώντας ότι έτσι τα προστατεύουν καλύτερα, οι γονείς αποσιώπησαν όλη αυτή την ιστορία του παρελθόντος. Το αποτέλεσμα είναι, για το πρώτο μισό της ταινίας, η πρωταγωνίστρια Νάνσυ να παλεύει να γλιτώσει από ένα ανεξήγητο, τρομακτικό ον που την κυνηγάει, χωρίς να ξέρει το ποιος και το γιατί.

Αμαρτία των γονιών είναι η συγκάλυψη.

Είναι χαρακτηριστικό το πώς η πρωταγωνίστρια Νάνσυ καταφέρνει να νικήσει τον Φρέντυ γνωρίζοντάς τον όλο και περισσότερο· περνώντας από την άγνοια στη γνώση. Αυτός είναι και ένας από τους δυνατούς συμβολισμούς της συγκεκριμένης ταινίας: μόνο περνώντας από το σκοτάδι (άγνοια) στο φως (γνώση), μπορεί κάποιος να νικήσει τους δαίμονές του.

Ο Εξολοθρευτής

Μια σερβιτόρα αγωνίζεται να επιβιώσει όταν γίνεται στόχος ενός δολοφονικού ρομπότ από το μέλλον.

1. Τέρας: ο Εξολοθρευτής, δηλαδή ένα ασταμάτητο ανδροειδές ρομπότ που στόχο έχει την εξολόθρευση της πρωταγωνίστριας.
2. Σπίτι: η πόλη του Λος Άντζελες. Μεγάλο κάπως, το σπίτι, αλλά οι πρωταγωνιστές δεν μπορούν να κρυφτούν από το τέρας όπου και αν πάνε.
3. Ύβρις: υπάρχει;

Με αυτή την ταινία, αρχικά ξεγελάστηκα, καθώς θεώρησα ότι δεν υπάρχει το στοιχείο της ύβρεως: η σερβιτόρα Σάρα Κόννορ δεν φταίει σε τίποτα.

Φταίει όμως η ανθρωπότητα: ο άνθρωπος έχει κατασκευάσει μια τεχνολογία τόσο προηγμένη που μπορεί να στραφεί εναντίον του και να τον καταστρέψει. Πρόκειται, κατά κάποιον τρόπο, για μια παραλλαγή της απληστίας.

Γενικά

Οι ταινίες τύπου Monster in the House είναι συνήθως ταινίες τρόμου (όπως τα πρώτα 3 παραδείγματα, παραπάνω), θρίλλερ αγωνίας (όπως Το Ακρωτήρι του Φόβου και η Ολέθρια Σχέση), ή θρίλλερ δράσης (όπως ο Εξολοθρευτής ή το Jurassic Park).

Σε αυτή την κατηγορία ανήκουν συχνά και οι κωμωδίες τρόμου, όπως το Δέκα Τόνοι Μπελάδες ή Το Ξύσιμο των Νεκρών.

Tο τέρας ενδέχεται να είναι ανθρώπινο, όπως στο Ακρωτήρι του Φόβου, στην Ολέθρια Σχέση, και στο Texas Chain Saw Massacre, ενώ σε άλλες περιπτώσεις, είναι υπερφυσικό, όπως στο Εφιάλτης στον Δρόμο με τις Λεύκες, στο Μεταφυσική Δραστηριότητα, ή στο Σήμα Κινδύνου.

Κάποιες φορές, μάλιστα, το τέρας έχει τη μορφή ανθρώπου αλλά αποδεικνύεται υπερφυσικό στην πορεία, όπως στο Παρασκευή και 13 μέρος 2, στη Νύχτα με τις Μάσκες, ή στον Εξολοθρευτή.

—

Σε προηγούμενο άρθρο έχω αναφερθεί στην κατηγορία Ο τύπος με το πρόβλημα.